Περιγραφή του Εργου Symbraille

Εισαγωγή - Περιγραφή του προβλήματος

Ο αριθμός των φοιτητών με προβλήματα όρασης και δυσκολία ανάγνωσης (στην συνέχεια θα αναφέρονται ως τυφλοί φοιτητές) στα Ελληνικά Πανεπιστήμια δεν είναι ευκαταφρόνητος και παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια μία τάση ανόδου.
Τα κυριότερα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι τυφλοί φοιτητές είναι:

• η διαπροσωπική επικοινωνία (προφορική ή γραπτή) με τους καθηγητές και το διοικητικό προσωπικό,
• η πρόσβαση στο εκπαιδευτικό υλικό (βιβλία),
• η πρόσβαση στις πληροφορίες κυρίως μέσω υπολογιστών (π.χ. CD-ROM, Internet)

Ένας τυφλός φοιτητής για να ενταχθεί και εξελιχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ειδικότερα στα Τμήματα Θετικών επιστημών, πρέπει να έχει άνετη πρόσβαση στο ήδη υπάρχον εκπαιδευτικό υλικό και στις συνοδευτικές πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση του που περιέχουν σύμβολα μαθηματικών, πληροφορικής, φυσικής (για συντομία στο κείμενο θα αναφέρονται σαν μαθηματικά σύμβολα). Επίσης πρέπει να του δίνεται η δυνατότητα να μπορεί να γράφει εργασίες και να συμμετέχει σε γραπτές εξετάσεις. Για παράδειγμα όπως ένας φοιτητής του Μαθηματικού Τμήματος (χωρίς προβλήματα όρασης) μπορεί να διαβάσει ένα σύγγραμμα Απειροστικού Λογισμού και να γράψει εργασίες, προόδους και εξετάσεις έτσι και ένας τυφλός φοιτητής πρέπει να μπορεί να συμμετέχει άνετα στις αντίστοιχες εκπαιδευτικές διαδικασίες.
Αντίστοιχα το ήδη υπάρχον και διαθέσιμο, για τον φοιτητή χωρίς προβλήματα όρασης, εκπαιδευτικό υλικό (που περιέχει μαθηματικά σύμβολα) πρέπει μέσο μίας εύκολης και μη χρονοβόρας διαδικασίας να μπορεί να κωδικοποιηθεί σε σύστημα Braille και να είναι διαθέσιμο και εύκολα προσβάσιμο από τον τυφλό φοιτητή. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, στον ελληνικό χώρο δεν έχει υιοθετηθεί ένα κοινά αποδεκτό σύστημα Braille που να υποστηρίζει μαθηματικά σύμβολα και να διδάσκεται ευρέως στους τυφλούς.
Ενδεικτικά, τα προβλήματα που δημιουργεί ή έλλειψη ενός τέτοιου συστήματος Braille είναι τα εξής:

1. Τυφλοί που έχουν εκπαιδευτεί με διαφορετικά συστήματα Braille δίνουν διαφορετική (λάθος) ερμηνεία στο ίδιο κώδικα Braille που περιέχει μαθηματικές εκφράσεις. Για παράδειγμα ένας τυφλός φοιτητής που προέρχεται από την Θεσσαλονίκη αντιλαμβάνεται-αναγνωρίζει το ολοκλήρωμα με διαφορετικό σύμβολο από ένα τυφλό φοιτητή που προέρχεται από την Αθήνα
2. Αδυναμία γραπτής επικοινωνίας μεταξύ τυφλών που παρακολουθούν τον ίδιο κλάδο εκπαίδευσης.
3. Η παραγωγή - διάδοση εκπαιδευτικών συγγραμμάτων, σε κώδικα Braille, που περιέχουν μαθηματικά σύμβολα είναι αδύνατη (ακόμα και αν τα συγγράμματα βρίσκονται σε ηλεκτρονική μορφή). Για παράδειγμα ένα μέλος ΔΕΠ του Τμήματος της Πληροφορικής, που το σύγγραμμα του περιέχει μαθηματικές εκφράσεις, και είναι διαθέσιμο δεν μπορεί να μετατραπεί σε κώδικα Braille αναγνωρίσιμο από τους τυφλούς φοιτητές.
4. Ενώ υπάρχουν ήδη διαθέσιμα συστήματα πληροφορικής όπως στο Τμήμα Πληροφορικής που με την βοήθεια screen reader και ειδικών εκτυπωτών ο τυφλός φοιτητής μπορεί να διαβάζει και να τυπώνει απλά κείμενα δεν υπάρχει αντίστοιχη υποστήριξη για κείμενα που περιέχουν μαθηματικά σύμβολα.

Αντικείμενο -Στόχοι του έργου

Οι στόχοι του έργου είναι οι εξής:

• Η συγκριτική μελέτη και έρευνα των ήδη υπαρχόντων σε άλλες χώρες συστημάτων Braille που υποστηρίζουν μαθηματικά σύμβολα και η συμβατότητά τους με το υπάρχον ελληνικό σύστημα Braille.
• η πρόταση για την υιοθέτηση του συστήματος αυτού
• η έρευνα και αξιολόγηση λογισμικού για την επεξεργασία κειμένου από και σε Braille που να υποστηρίζεται από τα λειτουργικά συστήματα Windows 95, 98, NT και είναι συμβατό με εφαρμογές MS Windows (και να υποστηρίζει ελληνικά και αγγλικά)
• Τυποποίηση από τον ΕΛΟΤ
• Η διάδοση των αποτελεσμάτων, με την χρήση ηλεκτρονικών και έντυπων μέσων, στην ακαδημαϊκή κοινότητα και στην κοινωνική ομάδα των τυφλών.

Αναμενόμενα αποτελέσματα

Με την υιοθέτηση ενός κοινού συστήματος κωδικοποίησης μαθηματικών συμβόλων Braille θα γίνουν προσιτές, στους τυφλούς, οι επιστήμες που η εκμάθηση τους απαιτεί την χρήση μαθηματικών συμβόλων (μαθηματικά, πληροφορική,....). Η ύπαρξη του κατάλληλου λογισμικού θα αποτελέσει ένα εξαιρετικά σημαντικό εργαλείο:

• Για τον τυφλό στην επεξεργασία ελληνικών και αγγλικών κειμένων που περιέχουν μαθηματικές εκφράσεις.
• Στην εύκολη και άμεση μετατροπή - αναπαραγωγή συγγραμμάτων, που είναι σε ηλεκτρονική μορφή, σε κώδικα Braille.

Τεχνική περιγραφή

Τα βήματα της μεθοδολογίας που ακολουθήθηκαν για την περάτωση του έργου περιλαμβάνουν:

• Επισκόπηση βιβλιογραφίας σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο.
• Έρευνα στο διαδίκτυο για αντίστοιχη-ες προτάσεις δημιουργίας προτύπων σε διεθνές επίπεδο.
• Έλεγχος για την ύπαρξη πρότασης της ΕΕ για ενιαίο πρότυπο.
• Επισκόπηση συστήματος Μενείδη και άλλων αντίστοιχων ξένων.
• Αξιολόγηση συστημάτων κωδικοποίησης μαθηματικών συμβόλων Braille και έλεγχος συμβατότητας σε αντιπαράθεση με το ήδη υπάρχον ελληνικό σύστημα Braille
• Επιλογή συστήματος κωδικοποίησης μαθηματικών συμβόλων.
• Έλεγχος χρηστικότητας σε συνεργασία με μέλη του ΚΕΑΤ και τυφλούς.
• Επιλογή λογισμικού μετατροπής κειμένων από και σε Braille.
• Υποστήριξη εκτυπωτή Braille - Η δοκιμή θα γίνει με τον εκτυπωτή Index και Till του ΚΕΑΤ.
• Πρόταση τυποποίησης στον ΕΛΟΤ.