Ο οστέινος πλαγίαυλος από το νεκροταφείο της αρχαίας οδού Κοίλης. Το αρχαιολογικό περιβάλλον του ευρήματος, η μελέτη και συντήρησή του.

Παρουσίαση της αρχαιολόγου Όλγας Βογιατζόγλου και της συντηρήτριας αρχαιοτήτων Βασιλικής Μυλωνά στην Ομάδα έργου ΕΡΜΗΣ

Φωτογραφία της Όλγας Δακουρά-ΒογιατζόγλουΦωτογραφία της Βασιλικής ΜυλωνάΤην Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2016, τα μέλη της ομάδας έργου ΕΡΜΗΣ υποδεχτήκαμε με ενθουσιασμό δύο εκλεκτές κυρίες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών, την αρχαιολόγο Όλγα Δακουρά-Βογιατζόγλου και τη συντηρήτρια αρχαιοτήτων Βασιλική Μυλωνά, οι οποίες παρουσίασαν εκτενώς τα σχετικά με την ανασκαφή που έφερε στο φως τον μοναδικό στο είδος του ακέραιο οστέινο πλαγίαυλο, καθώς και τη διαδικασία αποκατάστασης και συντήρησής του.

Πιο συγκεκριμένα, η κυρία Βογιατζόγλου στην ομιλία της αναφέρθηκε στην ευτυχή συγκυρία της ένταξης των Λόφων Μουσών-Πνυκός-Νυμφών στο πρόγραμμα της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας (1998-2004) που υπήρξε η αφορμή για την συνολική ανασκαφή και ανάδειξη της αρχαίας οδού Κοίλης, καθώς και μέρους του παρόδιου νεκροταφείου της. Αφού προσδιόρισε με τη βοήθεια του κατάλληλου οπτικού υλικού επακριβώς το χώρο της ανασκαφής και εξήγησε τη λειτουργία και σημασία της συγκεκριμένης οδού για την αρχαία πόλη των Αθηνών, επικεντρώθηκε στον τάφο 108 που ανασκάφηκε τον Σεπτέμβριο του 2000. Αναφέρθηκε εκτενώς στην εικόνα του τάφου κατά την ανασκαφή, στα διαφορετικά στρώματα ταφών που πραγματοποιήθηκαν διαδοχικά εντός του και στα αξιόλογα ευρήματά του. Παρουσιάζοντας λεπτομερώς τα τελευταία με την προβολή φωτογραφιών κάθε αντικειμένου, περιέγραψε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και ζωντάνια τη συλλογιστική πορεία που ακολούθησε προκειμένου να τεκμηριώσει την ταυτότητα του νεκρού και τη χρονολόγηση της ταφής. Η ύπαρξη του μοναδικού ακέραιου χαλκόδετου πλαγίαυλου μαρτυρούσε το δίχως άλλο πως ο νεκρός ήταν μουσικός, χρήστης πλαγιαύλου. Η αδυναμία κατάδειξης, όμως, του φύλου του νεκρού από τα διασωθέντα οστά ξεπεράστηκε από την ενδελεχή εξέταση των υπόλοιπων κτερισμάτων (δακρυδόχοι, λίθινο αλάβαστρο, σιδερένιες στλεγγίδες, χάλκινο δακτυλίδι, λεπίδα ψαλιδιού, χρυσές κλωστές, χρυσά ελάσματα, αργυρό κόσμημα κτλ.), τα οποία υποδεικνύουν κατά την αρχαιολόγο πως επρόκειτο πιθανότατα για γυναικεία ταφή του πρώτου τέταρτου του 2ου π.Χ. αιώνα και πως ο νεκρός ήταν μια αυλητρίδα. Ο πρωτοφανής δε αριθμός των 353 δακρυδόχων που βρέθηκαν εντός του τάφου μαρτυρεί πως η εν λόγω αυλητρίδα ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στην εποχή της.

Στιγμιότυπο

Ακολούθως, το λόγο πήρε η κυρία Μυλωνά, η οποία περιέγραψε διεξοδικά τη μεθοδολογία που ακολούθησε για την αποκατάσταση του οστέινου πλαγίαυλου. Αναφέρθηκε στα μέτρα προφύλαξης κατά την αποκόλληση και απομάκρυνση του ευρήματος από το χώρο του τάφου και τη μεταφορά του στο εργαστήριο. Παρουσίασε, μάλιστα με αναλυτικό τρόπο, τα επιμέρους στάδια καθαρισμού και συγκόλλησης των οστέινων και χάλκινων θραυσμάτων έως την αποκατάσταση των πέντε στελεχών του ευρήματος, δίδοντας πολύτιμες πληροφορίες για τα υλικά και τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη εξέλιξη της εργασίας.

Στιγμιότυπο

Από τις παρουσιάσεις των ομιλητριών, δεν αντλήσαμε απλώς χρήσιμο πληροφοριακό υλικό για το μουσικό όργανο που καλούμαστε να ανακατασκευάσουμε αλλά, πολύ περισσότερο, γοητευτήκαμε τόσο από την «ιστορία του» που ανάγλυφα αποκάλυψε η σμίλη της αρχαιολογικής μελέτης του ευρήματος, όσο και από την αγάπη και το πάθος που τρέφουν για τη δουλειά τους οι δύο προσκεκλημένες ομιλήτριες, και που γίνονταν αντιληπτά σχεδόν σε κάθε τους έκφραση. Είχαμε δε την ευκαιρία, μετά το τέλος των ομιλιών, να θέσουμε ερωτήματα και να διατυπώσουμε σκέψεις και απορίες. Ο γόνιμος διάλογος που ακολούθησε κατέδειξε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό μας για το θέμα της παρουσίασης και για το λόγο αυτό η κυρία Βογιατζόγλου πρότεινε μια εκ νέου συνάντηση, αυτή τη φορά στον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο, για μια ξενάγηση από την ίδια.

Θερμές ευχαριστίες προς τις δύο ομιλήτριες για την παρουσίασή τους και ανυπομονούμε για την επόμενη συνάντησή μας!

Σύνταξη: Μαρία Παχνιστή
Φωτογραφίες: Γιώργος Μπαρμπαρέκος